GATUNKI MOSIĄDZU
PN | PN-EN | DIN | ||
---|---|---|---|---|
Symbol / Symbol | Numer / Number | Symbol / Symbol | Numer / Number | |
M90 | CuZn10 | CW501L | CuZn10 | 2.0230 |
M85 | CuZn15 | CW502L | CuZn15 | 2.0240 |
M80 | CuZn20 | CW503L | CuZn20 | 2.0250 |
M70 | CuZn30 | CW505L | CuZn30 | 2.0265 |
M67 | CuZn33 | CW506L | CuZn33 | 2.0280 |
M63 | CuZn37 | CW508L | CuZn37 | 2.0321 |
M60 | CuZn40 | CW509L | CuZn40 | 2.0360 |
– | CuZn36Pb2As | CW602N | – | – |
– | CuZn35Pb1,5AlAs | CW625 | – | – |
– | CuZn33Pb1,5AlAs | CW626 | – | – |
– | CuZn35Pb1 | CW600N | – | – |
– | CuZn35Pb2 | CW601N | CuZn36Pb1,5 | 2.0331 |
– | CuZn37Pb1 | CW605N | – | – |
MO61 | CuZn36Pb3 | CW603N | CuZn36Pb3 | 2.0375 |
– | CuZn37Pb2 | CW606N | – | – |
– | CuZn38Pb1 | CW607N | – | – |
MO60 | CuZn38Pb2 | CW608N | CuZn38Pb1,5 | 2.0371 |
– | CuZn39Pb0,5 | CW610N | – | – |
– | CuZn39Pb1 | CW611N | – | – |
MO59 | CuZn39Pb2 | CW612N | CuZn39Pb2 | 2.0380 |
MO58A | CuZn39Pb3 | CW614N | CuZn39Pb3 | 2.0401 |
MO58B | CuZn40Pb2 | CW617N | CuZn40Pb2 | 2.0402 |
MC70 | CuZn28Sn1 | CW706R | – | – |
– | CuZn37Mn3Al2PbSi | CW713R | CuZn40Al2 | 2.0550 |
– | CuZn40Mn1Pb1 | CW720R | CuZn40Mn1Pb | 2.0580 |
MOSIĄDZ WYSOKONIKLOWY/ NOWE SREBRO – GATUNKI
PN | PN-EN | DIN | ||
---|---|---|---|---|
Symbol / Symbol | Numer / Number | Symbol / Symbol | Numer / Number | |
– | CuNi10Zn27 | CW401J | – | – |
MZN12 | CuNi12Zn24 | CW403J | CuNi2Zn24 | 2.0730 |
MZ20N18 | CuNi18Zn20 | CW409J | CuNi18Zn20 | 2.0740 |
MZN18 | CuNi18Zn27 | CW410J | CuNi18Zn27 | 2.0742 |
STAN UTWARDZENIA DLA MOSIĘŻNYCH PRĘTÓW CIĄGNIONYCH
PN-EN 12164 | Stan Temper |
Średnica Diameter |
Szerokość rozwarcia klucza Wrench opening |
|||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
numer / number |
symbol / symbol |
od from |
powyżej over |
do włącznie to inclusive |
od from |
powyżej over |
do włącznie to inclusive |
|
CW602N CW625N CW626N |
CuZn36Pb2As CuZn35Pb1,5AlAs CuZn33Pb1,5AlAs |
M | wszystkie wymiary / all sizes | wszystkie wymiary / all sizes | ||||
R280 | 6 | – | 80 | 5 | – | 60 | ||
H070 | 6 | – | 80 | 5 | – | 60 | ||
R320 | 6 | – | 60 | 5 | – | 50 | ||
H090 | 6 | – | 60 | 5 | – | 50 | ||
R400 | 4 | – | 15 | 4 | – | 13 | ||
H105 | 4 | – | 15 | 4 | – | 13 | ||
CW600N CW601N CW605N CW603N CW606N |
CuZn35Pb1 CuZn35Pb2 CuZn37Pb1 CuZn36Pb3 CuZn37Pb2 |
M | wszystkie wymiary / all sizes | wszystkie wymiary / all sizes | ||||
R340 | 10 | – | 80 | 10 | – | 60 | ||
H070 | 10 | – | 80 | 10 | – | 60 | ||
R400 | 2 | – | 25 | 2 | – | 20 | ||
H100 | 2 | – | 25 | 2 | – | 20 | ||
R480 | 2 | – | 14 | 2 | – | 10 | ||
H125 | 2 | – | 14 | 2 | – | 10 | ||
CW607N CW608N CW610N CW611N CW612N |
CuZn38Pb1 CuZn38Pb2 CuZn39Pb0,5 CuZn39Pb1 CuZn39Pb2 |
M | wszystkie wymiary / all sizes | wszystkie wymiary / all sizes | ||||
R360 | 6 | – | 80 | 5 | – | 60 | ||
H070 | 6 | – | 80 | 5 | – | 60 | ||
R410 | 2 | – | 40 | 2 | – | 35 | ||
H100 | 2 | – | 40 | 2 | – | 35 | ||
R500 | 2 | – | 14 | 2 | – | 10 | ||
H120 | 2 | – | 14 | 2 | – | 10 | ||
CW614N CW617N |
CuZn39Pb3 CuZn40Pb2 |
M | wszystkie wymiary / all sizes | wszystkie wymiary / all sizes | ||||
R360 | 6 | – | 80 | 5 | – | 60 | ||
H090 | 6 | – | 80 | 5 | – | 60 | ||
R430 | 2 | – | 60 | 2 | – | 35 | ||
H110 | 2 | – | 60 | 2 | – | 35 | ||
R500 | 2 | – | 14 | 2 | – | 10 | ||
H135 | 2 | – | 14 | 2 | – | 10 | ||
CW713R | CuZn37Mn3Al2PbSi | M | wszystkie wymiary / all sizes | wszystkie wymiary / all sizes | ||||
R540 | 5 | – | 80 | 5 | – | 60 | ||
H130 | 5 | – | 80 | 5 | – | 60 | ||
R590 | 5 | – | 50 | 5 | – | 40 | ||
H150 | 5 | – | 50 | 5 | – | 40 | ||
CW720R | CuZn40Mn1Pb1 | M | wszystkie wymiary / all sizes | wszystkie wymiary / all sizes | ||||
R440 | – | 40 | 80 | – | 40 | 60 | ||
H100 | – | 40 | 80 | – | 40 | 60 | ||
R500 | 5 | – | 40 | 5 | – | 40 | ||
H130 | 5 | – | 40 | 5 | – | 40 |
PN-EN 12163 | Stan Temper |
Średnica Diameter |
Szerokość rozwarcia klucza Wrench opening |
|||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
numer / number |
symbol / symbol |
od from |
powyżej over |
do włącznie to inclusive |
od from |
powyżej over |
do włącznie to inclusive |
|
CW508L | CuZn37 | M | wszystkie wymiary / all sizes | wszystkie wymiary / all sizes | ||||
R290 | 4 | – | 80 | 4 | – | 80 | ||
H070 | 4 | – | 80 | 4 | – | 80 | ||
R370 | 4 | – | 40 | 4 | – | 35 | ||
H105 | 4 | – | 40 | 4 | – | 35 | ||
R460 | 4 | – | 8 | 4 | – | 6 | ||
H140 | 4 | – | 8 | 4 | – | 6 |
STAN UTWARDZENIA DLA MOSIĘŻNYCH WYROBÓW WALCOWANYCH
PN | PN-EN 1652 | Stan Temper |
Grubość nominalna Nominal thickness [mm] |
Wielkość ziarna Grain size [mm] |
---|---|---|---|---|
M90 | CuZn10 | R240 | 0,2-5 | – |
H050 | – | |||
R280 | 0,2-5 | – | ||
H080 | – | |||
R350 | 0,2-5 | – | ||
H110 | – | |||
M85 | CuZn15 | R260 | 0,2-5 | – |
H055 | – | |||
G010 | 0,2-1 | max. 0,015 | ||
G020 | 0,2-2 | 0,015-0,030 | ||
G035 | 0,025-0,050 | |||
R300 | 0,2-5 | – | ||
H085 | – | |||
R350 | 0,2-5 | – | ||
H105 | – | |||
R410 | 0,2-5 | – | ||
H125 | – | |||
M80 | CuZn20 | R270 | 0,2-5 | – |
H055 | – | |||
G010 | 0,2-1 | max. 0,015 | ||
G020 | 0,2-2 | 0,015-0,030 | ||
G035 | 0,025-0,050 | |||
R320 | 0,2-5 | – | ||
H085 | – | |||
R400 | 0,2-5 | – | ||
H120 | – | |||
R480 | 0,2-2 | – | ||
H155 | – | |||
M70 | CuZn30 | R270 | 0,2-5 | – |
H055 | – | |||
G010 | 0,2-1 | max. 0,015 | ||
G020 | 0,2-2 | 0,015-0,030 | ||
G030 | 0,020-0,040 | |||
G050 | 0,035-0,070 | |||
G075 | 0,050-0,100 | |||
R350 | 0,2-5 | – | ||
H095 | – | |||
R410 | 0,2-5 | – | ||
H120 | – | |||
R480 | 0,2-2 | – | ||
H150 | – | |||
M67 | CuZn33 | R280 | 0,2-5 | – |
H055 | – | |||
G010 | 0,2-1 | max. 0,015 | ||
G020 | 0,2-2 | 0,015-0,030 | ||
G030 | 0,020-0,040 | |||
G050 | 0,035-0,070 | |||
R350 | 0,2-5 | – | ||
H095 | – | |||
R420 | 0,2-5 | – | ||
H125 | – | |||
R500 | 0,2-2 | – | ||
H155 | – | |||
M63 | CuZn37 | R300 | 0,2-5 | – |
H055 | – | |||
G010 | 0,2-1 | max. 0,015 | ||
G020 | 0,2-2 | 0,015-0,030 | ||
G030 | 0,020-0,040 | |||
G050 | 0,035-0,070 | |||
R350 | 0,2-5 | – | ||
H095 | – | |||
R410 | 0,2-5 | – | ||
H120 | – | |||
R480 | 0,2-2 | – | ||
H150 | – | |||
R550 | 0,2-2 | – | ||
H170 | – | |||
M60 | CuZn40 | R340 | 0,3-10 | – |
H085 | – | |||
R400 | 0,3-10 | – | ||
H110 | – | |||
R470 | 0,3-5 | – | ||
H140 | – | |||
MO59 | CuZn39Pb2 | R360 | 0,3-5 | – |
H090 | – | |||
R420 | 0,3-5 | – | ||
H120 | – | |||
R490 | 0,3-5 | – | ||
H150 | – | |||
R560 | 0,3-2 | – | ||
H170 | – |
Właściwości mosiądzu
Mosiądz jest stopem miedzi z cynkiem oraz niekiedy z innymi metalami takimi jak ołów, aluminium, cyna, krzem, chrom, mangan i żelazo.
Gęstość mosiądzu w zależności od składu waha się w granicach 8,4 – 8,7 kg/dm3.
Kolor mosiądzu zależy od zawartości cynku (maksymalnie 45%), gdzie przy jego dużej ilości jest pomarańczowożółty, a przy mniejszych zbliża się do naturalnego koloru miedzi.
Ze względu na technologię przeróbki oraz przeznaczenie mosiądze dzieli się na odlewnicze i do przeróbki plastycznej. Ze względu na skład mosiądze dzielą się na dwuskładnikowe, ołowiowe, cynowe, aluminiowe, manganowe, niklowe, krzemowe.
Zastosowanie
Dobre własności technologiczne i użytkowe sprawiają, że mosiądz jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych stopów metali.
W zależności od składu chemicznego może łatwo poddawać się obróbce skrawaniem lub mieć właściwości plastyczne.
Z mosiądzu wytwarzana jest armatura, elementy maszyn w przemyśle samochodowym, elektrotechnicznym, okrętowym, chemicznym. Jest popularnym metalem wykorzystywanym w metaloplastyce do produkcji elementów ozdobnych.
Ograniczenia odnośnie wykorzystania ołowiu w przemyśle sprawiły, że powstają nowe gatunki mosiądzu, gdzie dodatkowym składnikiem stopowym jest arsen. Gatunki te mają zastąpić stosowane powszechnie mosiądze ołowiowe, zwłaszcza przy produkcji armatury i urządzeń mających styczność z wodą pitną.
Na co dzień mosiądz można zauważyć w wyrobach typu klamki, monety, kłódki, lampy czy balustrady.